Met ‘Shifting Economy’ zet de Brusselse regering de koers uit naar een koolstofvrije economie
Koolstofneutraliteit tegen 2050. De economische activiteit herlokaliseren. Kwaliteitsvolle jobs voor de Brusselaars behouden en creëren. Ongelijkheden verminderen. Brussel staat voor grote uitdagingen op sociaal, milieu- en werkgelegenheidsgebied. In die context, die door de verschillende crisissen wordt geaccentueerd, heeft de Brusselse regering op voorstel van Barbara Trachte, staatssecretaris voor Economische Transitie, een proces van economisch transitie in gang gezet om haar economische doelstellingen en haar klimaatdoelstellingen op elkaar af te stemmen. Een rechtvaardige transitie die ook bedoeld is om de tewerkstellingsgraad te stimuleren: lokale en zinvolle werkgelegenheid. Die gewestelijke strategie, die vanaf het begin van de legislatuur is opgestart, is uitgewerkt in het kader van de Go4Brussels-strategie. Ze is samen met tal van actoren van het Brusselse ecosysteem – waaronder de sociale partners – opgesteld en op 31 maart door de Brusselse regering goedgekeurd en bij de Europese Commissie ingediend als onderdeel van de Brusselse bijdrage aan het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht. De strategie heeft nu een naam: ‘Shifting Economy’. Ze is vandaag bij Greenbizz aan de pers voorgesteld.
Er is een sleutelrol weggelegd voor de economische actoren van het Gewest om de verschillende uitdagingen waarmee Brussel wordt geconfronteerd aan te gaan. Het economische weefsel staat immers centraal in de maatschappelijke vraagstukken van deze eeuw, en de economische activiteit is een vector van oplossingen en innovatie.
Het is in die zin dat de Brusselse regering vanaf 2019 heeft beslist zich in te zetten voor de economische transitie door geleidelijk al haar economische beleidsinstrumenten te heroriënteren.
Er zijn drie tijdshorizonten vastgesteld als richtpunt:
- 2024: meer economische steun voor ondernemingen die op milieu- of sociaal gebied een voorbeeldfunctie vervullen, of die al bij een economisch transitieproces betrokken zijn;
- 2030: heroriëntering van alle economische instrumenten van het Gewest zodat ze toegespitst worden op het ondersteunen van ondernemingen die op sociaal en ecologisch vlak een voorbeeld willen stellen;
- 2050: koolstofneutraliteit van de economische activiteiten.
Om deze echte ‘shift’ te realiseren, heeft de Brusselse regering samengewerkt met de stuwende krachten van het Gewest (ondernemingen, vakbonden, verenigingen, administraties enz.) om Brussel op de internationale kaart van de economische transitie in de groep van koplopers te plaatsen. Het zijn allemaal nieuwe kansen en nieuw te veroveren markten voor de Brusselse ondernemingen.
Deze economische transitie, die in Brussel ‘Shifting Economy’ wordt genoemd, krijgt nu vorm in een strategie die gericht is op een paradigmaverschuiving om een welvarende, lokale, duurzame en veerkrachtige economie die tegemoetkomt aan de behoeften van inwoners en ondernemers te ontwikkelen. Ze beoogt een economie waarbij minder grondstoffen en minder fossiele brandstoffen worden gebruikt, kwaliteitsbanen worden gecreëerd en werknemers worden gerespecteerd, maar die ook minder afhankelijk is van de buitenwereld en van internationale crisissen.
Met de hulp van Leefmilieu Brussel, Brussel Economie en Werkgelegenheid, hub.brussels, Innoviris, finance&invest.brussels, citydev.brussels en de Haven van Brussel, en in samenwerking met de privésector en de sociale partners, zijn in totaal 224 acties en maatregelen ingevoerd, of zullen nog worden ingevoerd tussen nu en 2030, om ondernemingen te begeleiden in hun inspanningen om een voorbeeld op milieu- en sociaal vlak te zijn.
Enkele van die acties zijn:
- de instrumenten voor financiering, begeleiding en huisvesting van ondernemingen omschakelen ten gunste van ondernemingen die een transitieproces zijn gestart;
- onderzoek, ontwikkeling en innovatie inzetten ten dienste van de economische transitie;
- overheidsopdrachten heroriënteren (13,4% van het Brusselse BBP);
- democratische en solidaire bedrijfsmodellen, zoals coöperaties, bevorderen;
- een transitiefonds oprichten om bedrijfsinvesteringen in de transitie (productieketens enz.) te financieren;
- enz.
Met ‘Shifting Economy’ zal de kernactiviteit van de verschillende publieke spelers van het Brusselse ecosysteem veranderen.
Deze transitiestrategie gaat ook gepaard met een professionalisering van de economische instrumenten van het Gewest, zodat het Gewest een voedingsbodem kan zijn voor de ondernemers van vandaag en morgen. De eerste stappen zijn al gezet: herkapitalisatie van finance&invest.brussels voor een bedrag van 130 miljoen euro, creatie van de Proxi-lening, keuze van prioritaire sectoren (bouw, voeding, mobiliteit, culturele en creatieve industrie, gezondheid) enz.
Naast het bieden van een concurrentievoordeel voor de ondernemingen en het creëren van ecologische en sociale waarde voor de Brusselaars, beantwoordt ‘Shifting Economy’ aan de verbintenissen die België is aangegaan in het kader van de Europese Green Deal, die streeft naar economische welvaart en tegelijkertijd wil bijdragen tot het behoud van een leefbare wereld voor de toekomstige generaties en het verwezenlijken van de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.
Barbara Trachte, staatssecretaris voor Economische Transitie: “De vaststelling is duidelijk: we moeten ons consumptie- en productiegedrag veranderen. Met ‘Shifting Economy’ kiest de Brusselse regering voor een ambitieuze economische transitiestrategie en zet ze een koers uit: de economie koolstofvrij maken tegen 2050. Alle economische actoren van het Gewest worden aangesproken om dat doel te bereiken. Dankzij meer dan 200 concrete maatregelen en door alle gewestelijke economische instrumenten geleidelijk te heroriënteren naar voorbeeldige ondernemingen op milieuen sociaal vlak, geeft de Brusselse regering zichzelf de middelen om die ambitie waar te maken.”
Rudi Vervoort, minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: “De Brusselse transitiestrategie heeft tot doel het Brusselse economische weefsel op duurzame wijze te ontwikkelen. Die economische ontwikkeling is geen einddoel op zich. Onze doelstelling is kwaliteitsbanen te creëren in het kader van een model dat de rechten van werknemers respecteert.”
Alain Maron, Brussels minister van Klimaattransitie: “Sinds 2009 ijvert Leefmilieu Brussel met de allianties werkgelegenheid-leefmilieu voor de economische transitie. Dankzij het werk van Barbara Trachte, met deze nieuwe strategie, zetten voortaan alle betrokken Brusselse administraties hun schouders onder deze economische strategie die in de klimaat- en sociale doelstellingen wordt verankerd. De strategie voor economische transitie biedt ons nieuwe instrumenten om daartoe te komen: circulaire economie, korte ketens, herstelbaarheid, alternatieve mobiliteit, isolatie van gebouwen enz. Een kans om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen die we met de ondernemers van Brussel aangrijpen voor een levendig en leefbaar Gewest, dat zorg draagt voor het klimaat, zijn inwoners en zijn werknemers.”
Pascal Smet, staatssecretaris voor Buitenlandse Handel: “De woorden ‘economische transitie’ klinken misschien even vaag als de ‘ecoconstructie’ vroeger. Maar ze zijn enorm belangrijk. Met de gewestelijke strategie voor economische transitie gaan we innoveren. Door de eersten te zijn en door ervaringen te bundelen, kunnen we ons internationaal profileren en als model dienen. Met de ecoconstructie en de passiefnormen voor gebouwen is Brussel die weg jaren geleden al ingeslagen. We gaan hetzelfde doen met de economische transitie. Door onze innovatieve bedrijven in het buitenland tijdens onze economische missies op te waarderen. Door het internationale karakter van ons gewest te benutten om nieuwe tendensen op te sporen en door onze neo-exporteurs te ondersteunen. Net zoals voor de ecoconstructie en de passiefbouw wordt de transitie een doorslaggevende factor in de economische wereld. Door dit keerpunt in te zetten, stellen we zowel onze concurrentiekracht als die van onze ondernemingen veilig”.