De bouwsector is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de broeikasgasemissies. Om die voetafdruk een heel stuk te verkleinen dringt een transitie naar meer circulariteit zich op. Voor de overheidsinstanties is een centrale rol weggelegd in die metamorfose, in het bijzonder via de gunning van hun overheidsopdrachten. We nemen een duik in de strategieën die het mogelijk maken om het circulaire aspect meer ingang te doen vinden in overheidsopdrachten, en meer specifiek in het domein van de bouw.
Inzicht krijgen in het duurzame aanbod
Een eerste stap om overheidsopdrachten te vergroenen bestaat erin een beter inzicht te verwerven in het duurzame en circulaire aanbod in het domein van de bouw. Zo kunt u de technische specificaties en de vereisten van uw bestekken nauwkeurig afstemmen om ze duurzamer te maken. Ecologische verf, recyclage van elektrische en elektronische apparatuur, hergebruik en recyclage van vast tapijt, afgegraven grond die omgezet wordt in bouwmaterialen … Brusselse ondernemingen, vaak laureaten van BeCircular, komen inventief uit de hoek als het erom gaat de bouw- en renovatiesector duurzamer te maken!
We nemen er het voorbeeld van verf bij. Die zorgt voor verschillende vormen van verontreiniging, die een impact hebben op het leefmilieu en op de volksgezondheid, met name als gevolgd van de VOS (vluchtige organische stoffen) die in oplosmiddelen zitten, of de microplastics in de verf, die in het leefmilieu belanden.
Om dat aan te pakken heeft het Belgische merk Conscient circulaire verf uitgebracht, zonder titaandioxide of biociden, in de vorm van poeder dat u zelf met water mengt.
Een ander voorbeeld is vast tapijt. Tegenwoordig worden de meeste tapijten gemaakt van synthetische vezels. Dat heeft door de lineaire productiewijze een impact op het milieu. Elk jaar gooien we in Europa ongeveer 1,6 miljoen ton gebruikt vast tapijt weg 1. Minder dan 3% daarvan wordt gerecycleerd.
Om daar iets aan te doen heeft Composil het eerste circuit voor hergebruik en recyclage van vast tapijt in België op poten gezet. Het tapijt wordt opgehaald, opgeknapt en opgeslagen en vervolgens opnieuw op de markt gebracht of gerecycleerd.
Volgens Jean Minne, gedelegeerd bestuurder van Composil, is “onze klanten en de markt begeleiden met impactvolle oplossingen voor ons de rode draad geworden. Tapijttegels verbranden is olie verbranden, en dat slaat nergens op. Ze een tweede leven geven en/of recycleren levert een meerwaarde op voor alle stakeholders op de markt!”
Ontdek het project BeCircular om meer inspiratie op te doen bij duurzame projecten in de bouwsector!
Vereisten in verband met de bouwmaterialen opnemen in de overheidsopdrachten
Een manier om overheidsopdrachten in de bouw duurzamer te maken is criteria in verband met de bouwmaterialen opnemen in uw bestekken. Hier volgt onze selectie van tools om u daarbij te helpen:
- TOTEM
Het instrument TOTEM (Tool to Optimise the Total Environmental impact of Materials)2, is een initiatief van de drie gewesten. Het dient om de milieu-impact van een bouw- of renovatieproject te verminderen tijdens de volledige levenscyclus ervan: van de ontginning van de grondstoffen tot de afbraak van het gebouw, rekening houdend met het energieverbruik en het onderhoud van het gebouw.
Met TOTEM kunnen architecten en studiebureaus de milieu-impact van hun project kwantificeren, en die vooral ook vergelijken met andere oplossingen om hun architecturale keuzes te optimaliseren: meer materiaal behouden, meer hergebruikte materialen in het project opnemen, verschillende bouwsystemen en materialen vergelijken …
TOTEM blijkt ook een waardevolle bondgenoot te zijn om de aspecten die samenhangen met de milieu-impact van de materialen binnen een overheidsopdracht te kaderen. Door het gebruik ervan te integreren in een bestek kunt u bijvoorbeeld een ambitie voor de milieu-impact en de circulariteit van een project vastleggen en die aanpak doorheen de verschillende fases van het project volgen.
Om de overheidsdiensten daarbij te ondersteunen heeft Leefmilieu Brussel een gids opgesteld die online beschikbaar is en mogelijkheden toelicht om TOTEM te integreren in de verschillende stappen van een overheidsopdracht. Bovendien kunnen de overheidsdiensten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een beroep doen op de expertise van de Facilitator Duurzame Gebouwen. Die kan onderbouwd advies geven en uw bestekken nalezen om na te gaan of TOTEM er goed in verwerkt is, offertes beoordelen en zelfs deelnemen aan adviescomités. Aarzel niet om contact met hen op te nemen op het volgende adres: gidsduurzamegebouwen@leefmilieu.brussels
2. De Facilitator Duurzame Gebouwen
Leefmilieu Brussel heeft verschillende tools in de aanbieding om u wegwijs te maken als u stappen zet voor een duurzamere bouw.
De Facilitator Duurzame Gebouwen is een gratis multidisciplinaire helpdesk, die professionals in de bouwsector en overheidsinstellingen ondersteunt. Er staan experten voor u klaar om alle technische vragen te beantwoorden in verschillende expertisedomeinen. Zij kunnen ook uw bestekken nalezen.
U kunt contact met hen opnemen op het volgende adres: facilitator@leefmilieu.brussels
De Gids Duurzame Gebouwen is een Brussels instrument dat informatie en nieuws met betrekking tot de duurzame bouw ter beschikking stelt. Akoestiek, energie, circulaire economie, water, materialen, mobiliteit … Oplossingen met betrekking tot verschillende thema’s kunnen van pas komen om uw bestekken op te stellen.
Aarzel niet om contact met hen op te nemen op het volgende adres: gidsduurzamegebouwen@leefmilieu.brussels
Conclusie
Als u ziet welke ondernemingen en tools u allemaal ter beschikking hebt, is verandering dankzij overheidsopdrachten echt mogelijk! Samen maken we de bouwsector in Brussel duurzamer!
- https://www.gidsduurzamegebouwen.brussels/totem-een-belgische-tool-voor-het-optimaliseren-van-milieuprestaties-van-gebouwen/vereisten-inzake ↩︎
- https://tywaste.fr/wp-content/uploads/2020/12/Rapport-moquette-zerowaste.pdf ↩︎