Polohemden, pulls, handschoenen, schoenen, helmen … U moet uw medewerkers (stadswachters, medewerkers van de groendienst enz.) soms uitrusten met allerhande kleding. Dus waarom zou u dat niet op een verantwoorde manier aanpakken door er duurzaamheidscriteria voor op te nemen? U staat er niet alleen voor! Net als de gemeente Anderlecht kunt u op onze helpdesk rekenen voor advies. Ontdek een inspirerende overheidsopdracht voor werkkledij, die erin geslaagd is respect voor het milieu en voor de werkomstandigheden te combineren.
De aanbesteding voor werkkledij van de gemeente Anderlecht
De gemeente Anderlecht streeft duurzame ontwikkeling na en wil die doelstelling meenemen in haar overheidsopdrachten. Ze stelt 1400 mensen tewerk, en de meerderheid van die werknemers heeft werkkledij nodig. In 2020 is een nieuwe overheidsopdracht voor linnen en werkkledij opgezet. Die diende om werkkledij, schoenen en persoonlijke beschermingsmiddelen aan te kopen die vervaardigd zijn met respect voor het milieu en sociale criteria. De opdracht was verdeeld in 18 percelen, met per perceel een soort kleding of uitrusting. Laten we de criteria van die opdracht eens onder de loep nemen en zo ontdekken hoe de gemeente erin geslaagd is om duurzame en eerlijke werkkledij aan te kopen!
De technische clausules
Bij de technische clausules zien we staan dat het katoen gecertificeerd biologisch moet zijn. Het was een vereiste dat de polohemden tussen minimum 90%, en de sweatshirts minstens 80% katoen zouden bevatten dat gecertificeerd was volgens GOTS, ORGANIC 100 CONTENT STANDARD of een equivalent. De gemeente ontving 4 conforme offertes, met een GOTS-certificering en een staal. Dat bewees voldoende dat de vezels inderdaad in de vereiste verhoudingen afkomstig waren uit de bioteelt.
De gunningscriteria
Volgens de experten van de helpdesk greenprocurement is de puntenverdeling bijzonder interessant bij deze aanbesteding. De prijs bepaalde immers slechts 30 punten, en de kwaliteit de andere 40 punten. 10 punten waren toegewezen aan milieucriteria, 15 aan sociale criteria, en 5 aan de korting op de catalogusprijs.
Bij de ecologische criteria werden er punten toegekend voor:
- producten met een ecolabel dat gecertificeerd was door een onafhankelijke instantie (Nordic Swan-label, Europees Ecolabel, biologische certificering van de vezels, GOTS-label of gelijkwaardig). Dat kon gestaafd worden in de vorm van een attest van de toekenning van het label, een technische fiche of de aanwezigheid van het label op het etiket;
- gerecycleerde materialen;
De gemeente ontving 12 offertes: 5 offertes zonder label, en 7 conforme offertes, met vaak uitvoerige documentatie om alles te staven en zo tot 10 punten te krijgen. Er werd met name gebruikgemaakt van de site ‘Infolabel’ om na te gaan wat de certificeringen inhielden.
Naast milieucriteria heeft de gemeente Anderlecht er ook voor gekozen om punten toe te kennen aan criteria in verband met de werkomstandigheden, zoals:
- de aanwezigheid van een sociaal label, dat gecertificeerd is door een onafhankelijke instantie (Max Havelaar, Belgisch sociaal label of een equivalent);
- een officiële aansluiting bij de FairWearFoundation. Zij zetten in op de permanente verbetering van de werkomstandigheden in de productie-eenheden van de bevoorradingsketens van het merk.
Die criteria konden op dezelfde manier gestaafd worden als bij de ecolabels: met een officieel attest van het label, een technische fiche of de aanwezigheid van het label op het etiket. Het resultaat bestond uit 12 offertes: 5 offertes zonder label, en 7 offertes met verschillende labels (FairTrade, GOTS, WRAP, Oeko-Tex STEP, BSCI, …), waaraan tot 15 punten toegekend konden worden.
De steun van de helpdesk duurzame overheidsopdrachten
Bij het opstellen van de clausules hebben de inkopers van de gemeente een beroep gedaan op de helpdesk duurzame overheidsopdrachten om tips te krijgen over welke criteria ze konden opnemen en hoe ze de overheidsopdracht konden verbeteren.
Christophe Bourgeois van de dienst duurzame ontwikkeling van de gemeente Anderlecht benadrukt dat die ondersteuning goed van pas kwam: “Het is heel nuttig dat je op hen kunt terugvallen want zij hebben heel wat ervaring. Ze verzamelen al jaren de ervaringen die tal van overheidsinstanties hebben opgedaan rond die thema’s.”
Dankzij die wisselwerking en haar deelname aan opleidingen van Leefmilieu Brussel kon de gemeente haar criteria aanpassen. Ze liet zich daarvoor met name inspireren door goede praktijken van andere gemeenten. Voor de technische clausules van het perceel voor de polohemden en T-shirts (goed voor meer dan 10.000 artikelen per jaar) hielp de helpdesk om criteria te bepalen. Die maakten duidelijk dat het om biokatoen moest gaan, dat pesticiden en behandelingen met chloor vermeden moesten worden en het waterverbruik beperkt moest blijven.
Na een vergelijking van de offertes haalden meerdere ondernemingen verschillende percelen binnen. Sommige leveranciers gingen zelfs verder dan de oorspronkelijke criteria. Voor het perceel van de polohemden en T-shirts boden ze bijvoorbeeld kledij aan die vervaardigd was uit biokatoen (wat een technische specificatie was) én met een fairtradelabel (hetgeen een gunningscriterium was). Dankzij de clausules van deze overheidsopdracht kon de gemeente dus samenwerken met leveranciers van werkkleding die zowel aan duurzaamheids- als aan sociale criteria voldeden.
Conclusie
Maak zelf ook gebruik van de gratis diensten van de helpdesk om uw overheidsopdrachten duurzamer te maken! Stuur uw vragen per mail naar het adres greenprocurement@environnement.brussels, laat uw bestek nalezen, vind hulp bij een marktonderzoek of neem deel aan de opleidingen van Leefmilieu Brussel